ไม่มีใครอยากให้พาสปอร์ตหาย โดยเฉพาะระหว่างการเดินทางที่เต็มไปด้วยแผนและความตื่นเต้น แต่หากเหตุการณ์นี้เกิดขึ้นจริง สิ่งสำคัญที่สุดคือ “อย่าตกใจ” และตั้งสติให้เร็วที่สุด เพราะทุกปัญหามีทางออกเสมอ บทความนี้ Trip.com จะพาเพื่อน ๆ ไปรู้จักขั้นตอนจัดการพาสปอร์ตหาย ทั้งในประเทศไทยและต่างประเทศ ตั้งแต่การแจ้งความ ติดต่อสถานทูตหรือสถานกงสุล ไปจนถึงการทำเอกสารใหม่ พร้อมเคล็ดลับป้องกันการทำพาสปอร์ตหายล่วงหน้า เพื่อให้เพื่อน ๆ เดินทางได้อย่างมั่นใจ และไม่มีสะดุดอีกต่อไป ถ้าพร้อมแล้ว ไปดูกันเลยค่ะ
อย่าเพิ่งตกใจ! ตั้งสติและทำตาม 3 ขั้นตอนแรกนี้ทันที
1. ค้นหาอย่างละเอียดอีกครั้ง
เริ่มจากไล่เช็กเป็นลำดับ ไม่ว่าจะเป็นกระเป๋าเดินทาง กระเป๋าเป้ ของใช้ส่วนตัวต่าง ๆ ที่มีช่องเก็บของ และที่สำคัญห้ามลืมค้นหาตามเส้นทางและจุดที่เพื่อน ๆ เพิ่งพกพาสปอร์ตล่าสุดในช่วง 30–60 นาทีที่ผ่านมาเด็ดขาด
2. ตรวจสอบและแจ้งเจ้าหน้าที่โรงแรมหรือสายการบิน
เพื่อน ๆ สามารถแจ้งข้อมูลพื้นฐาน เช่น ชื่อ นามสกุล (ตามพาสปอร์ต) สัญชาติ หมายเลขพาสปอร์ต สถานที่และเวลาโดยประมาณที่ใช้พาสปอร์ตล่าสุด รวมถึงเที่ยวบิน เลขที่นั่ง หมายเลขห้อง เป็นต้น เพื่อช่วยบันทึกรายการของหายของเราไว้
3. รวบรวมเอกสารยืนยันตัวตนอื่น ๆ ที่มี
เพื่อเป็นระเบียบและสะดวกในการยืนยันตัวตน เพื่อน ๆ สามารถรวบรวมเอกสารเบื้องต้น อาทิ บัตรประชาชน ใบขับขี่ ตั๋วเครื่องบิน เอกสารทางราชการ หลักฐานการแจ้งของหาย เป็นต้น
แนะนำตั๋วเครื่องบิน
กรณีที่ 1: พาสปอร์ตหายในประเทศไทย
หากพาสปอร์ตหายก่อนออกเดินทาง หรือระหว่างอยู่ในประเทศไทย เพื่อน ๆ ไม่ต้องตกใจไปค่ะ แค่ทำตามขั้นตอนต่อไปนี้ ก็สามารถทำเล่มใหม่ได้ไม่ยากเลย
ขั้นตอนที่ 1: ไปสถานีตำรวจเพื่อแจ้งความ
สิ่งแรกที่ต้องทำคือไปแจ้งความกับตำรวจในพื้นที่ที่พาสปอร์ตหาย เพื่อขอใบรับแจ้งความไว้เป็นหลักฐาน เพราะกรมการกงสุลจะต้องใช้เอกสารนี้ประกอบการทำพาสปอร์ตเล่มใหม่นั่นเองค่ะ โดยเตรียมเอกสารเบื้องต้นได้แก่ บัตรประชาชนตัวจริง สำเนาทะเบียนบ้าน รูปถ่ายพาสปอร์ตเก่า (หากมี) ไปด้วยนะคะ
ขั้นตอนที่ 2: เตรียมเอกสารสำหรับทำพาสปอร์ตเล่มใหม่
หลังจากมีใบแจ้งความแล้ว ก็มาถึงขึ้นตอนการเตรียมเอกสารให้พร้อมก่อนจองคิวและไปทำพาสปอร์ตใหม่ ได้แก่ บัตรประชาชนตัวจริง (ที่ยังไม่หมดอายุ) ใบแจ้งความ รวมถึงใบเปลี่ยนชื่อ-นามสกุล (หากมี) มีค่าธรรมเนียม 1,000 บาท สำหรับหนังสือเดินทาง 5 ปี และ 1,500 บาท สำหรับหนังสือเดินทาง 10 ปี
ขั้นตอนที่ 3: จองคิวออนไลน์และไปที่สำนักงานหนังสือเดินทาง
เพื่อน ๆ สามารถจองคิวออนไลน์ผ่านเว็บไซต์ของกรมการกงสุลได้ โดยเข้าไปที่เว็บไซต์ แล้วเลือก "จองคิว" จากนั้นเลือกรูปแบบการจองสำหรับตนเองหรือกลุ่ม แล้วเลือกสาขาที่ต้องการเข้ารับบริการ พร้อมวันที่และเวลาที่พร้อมเข้าไปทำ โดยกรอกข้อมูลส่วนตัวให้ครบถ้วน แค่นี้ก็เรียบร้อย เตรียมไปทำหนังสือเดินทางเล่มใหม่ที่สำนักงานหนังสือเดินทางได้เลยค่ะ
กรณีที่ 2: พาสปอร์ตหายในต่างประเทศ
ขั้นตอนที่ 1: แจ้งความกับตำรวจท้องถิ่น (สำคัญที่สุด!)
หากทำพาสปอร์ตหายที่ต่างประเทศ ขั้นตอนแรกที่ต้องทำทันทีคือ ไปแจ้งความที่สถานีตำรวจในพื้นที่ที่เกิดเหตุ เพื่อให้เจ้าหน้าที่ออกเอกสารรับรองการสูญหายให้ค่ะ เพื่อใช้เป็นหลักฐานยืนยันการสูญหายต่อสถานทูตหรือสถานกงสุลไทย รวมถึงใช้ประกอบการเคลมประกันการเดินทางได้ด้วย
ขั้นตอนที่ 2: ติดต่อสถานทูตหรือสถานกงสุลไทยที่ใกล้ที่สุด
หลังจากได้เอกสารรับรองจากสถานีตำรวจแล้ว ให้รีบ ติดต่อสถานเอกอัครราชทูตไทยหรือสถานกงสุลใหญ่ไทยในพื้นที่นั้นทันที โดยเจ้าหน้าที่จะช่วยตรวจสอบตัวตนและดำเนินการออกเอกสารทดแทนให้
ขั้นตอนที่ 3: เตรียมเอกสารและรูปถ่ายให้พร้อม
เพื่อให้กระบวนการออกเอกสารเดินทางเป็นไปอย่างรวดเร็ว แนะนำให้เพื่อน ๆ เตรียมเอกสารให้ครบ อาทิ ใบแจ้งความจากตำรวจ บัตรประชาชน หรือใบขับขี่ไทย สำเนาพาสปอร์ตเก่าหรือรูปถ่ายหน้าพาสปอร์ต ตั๋วเครื่องบินหรือหลักฐานการเดินทางกลับประเทศไทย รวมถึงรูปถ่ายหน้าตรงพื้นหลังสีขาวค่ะ
ทางเลือกในการเดินทางกลับ: หนังสือเดินทางชั่วคราว vs. เอกสารเดินทางฉุกเฉิน
เมื่อพาสปอร์ตหาย สถานทูตหรือสถานกงสุลไทยสามารถออกเอกสารให้ 2 แบบหลัก ๆ คือ “หนังสือเดินทางชั่วคราว” และ “เอกสารเดินทางฉุกเฉิน” เรามาทำความรู้จักเอกสารทั้งสองอย่างนี้กันดีกว่า
เปรียบเทียบ: หนังสือเดินทางชั่วคราว vs เอกสารเดินทางฉุกเฉิน | ||
รายการ | หนังสือเดินทางชั่วคราว | เอกสารเดินทางฉุกเฉิน |
ลักษณะเอกสาร | พาสปอร์ตเล่มจริง (สีแดงเลือดหมู) | เอกสารชั่วคราวรูปแบบแผ่นสมุดบาง |
อายุการใช้งาน | มีอายุ 1 ปี | ใช้ได้เพียงเดินทางกลับประเทศไทยเท่านั้น |
กรณีที่ควรเลือก | -ต้องเดินทางต่อหลายประเทศ | ต้องเดินทางกลับไทยทันที |
ระยะเวลาการจัดทำ | ประมาณ 1-3 วันทำการ ขึ้นอยู่กับประเทศ | ภายใน 1 วันทำการ หรือบางกรณีอาจทำเสร็จภายในไม่กี่ชั่วโมง |
ค่าธรรมเนียมโดยประมาณ | ปกติแล้วเทียบเท่าค่าเงินท้องถิ่น | ไม่มีค่าธรรมเนียม |
ต้องทำพาสปอร์ตใหม่เมื่อกลับถึงไทยหรือไม่ | ต้องทำใหม่เมื่อหมดอายุหรือมีข้อมูลเปลี่ยน | ต้องทำพาสปอร์ตใหม่ทันทีเมื่อกลับถึงประเทศไทย |
แผนเดินทางสะดุด? จัดการเที่ยวบินและที่พักใหม่กับ Trip.com
เมื่อพาสปอร์ตหายกลางทริป เพื่อน ๆ หลายคนอาจต้องเปลี่ยนแผนเที่ยวบินและที่พักแบบกะทันหัน ไม่ว่าจะเป็นการเลื่อนวันกลับ เลื่อนทริป หรือจองโรงแรมใหม่ใกล้สถานทูตไทย โดย Trip.com รองรับการบริการเหล่านี้ค่ะ เพื่อน ๆ จะสามารถยกเลิกหรือเปลี่ยนวันเที่ยวบินได้ผ่านแอป หรือสามารถติดต่อฝ่ายบริการลูกค้าได้ตลอด 24 ชั่วโมง รวมถึงจองโรงแรมใกล้สถานทูตหรือสนามบินได้ทันที ซึ่งขอบอกว่ามีส่วนลดสุดเด็ด คุ้มค่าแน่นอน
เคล็ดลับป้องกันพาสปอร์ตหายก่อนเดินทาง
ก่อนออกเดินทาง
1. ถ่ายรูปหน้าพาสปอร์ตเก็บไว้ในมือถือ รวมถึงทำสำเนากระดาษ 1–2 ชุด แยกเก็บไว้
2. ลงทะเบียนข้อมูลพาสปอร์ตกับประกันการเดินทาง เพื่อให้เคลมได้เร็วหากเกิดเหตุ
ระหว่างการเดินทาง
1. พกพาสปอร์ตเฉพาะตอนที่จำเป็น เช่น ตอนขึ้นเครื่อง หรือเช็กอินโรงแรมที่ต่างประเทศ
2. เก็บในกระเป๋าที่มิดชิด
3. หากพักโรงแรมหลายวัน ให้เก็บไว้ในห้องดีกว่าพกติดตัว
4. เขียนเบอร์ติดต่อสถานทูตไทยหรือสถานกงสุลไทยประจำประเทศนั้นไว้ในโทรศัพท์หรือสมุดโน้ต เผื่อมีกรณีฉุกเฉินเกิดขึ้น
บทสรุปส่งท้าย
พาสปอร์ตหายอาจเป็นเหตุการณ์ที่ทำให้เพื่อน ๆ ตกใจและเป็นกังวล แต่หากตั้งสติและปฏิบัติตามขั้นตอนอย่างถูกต้อง ไม่ว่าจะเป็นการแจ้งความ ติดต่อสถานทูตหรือสถานกงสุล รวมถึงการเตรียมเอกสาร ก็จะสามารถจัดการปัญหาได้อย่างราบรื่น สิ่งสำคัญคือหากทำพาสปอร์ตหายที่ต่างประเทศควรรู้ช่องทางติดต่อสถานทูตหรือสถานกงสุลไทยในต่างแดน เพียงเท่านี้เพื่อน ๆ ก็จะสามารถกลับมาเดินทางอย่างสนุกอีกครั้งในทริปต่อไป
เนื้อหาที่น่าสนใจเพิ่มเติม
คำถามที่พบบ่อย เกี่ยวกับพาสปอร์ตหาย
พาสปอร์ตหาย ต้องแจ้งความภายในกี่วัน?
ควรแจ้งความภายใน 24 ชั่วโมง หลังพบว่าพาสปอร์ตหาย เพราะเอกสาร “ใบรับแจ้งความ” เป็นหลักฐานสำคัญในการทำพาสปอร์ตใหม่ และช่วยป้องกันการนำเอกสารไปใช้ในทางที่ผิดด้วยทำพาสปอร์ตเล่มใหม่ใช้เวลากี่วัน?
โดยปกติแล้ว การทำพาสปอร์ตเล่มใหม่ในประเทศไทย พื้นที่ในกรุงเทพฯ และปริมณฑลใช้เวลา 2-3 วันทำการ สำหรับพื้นที่ต่างจังหวัดจะใช้เวลา 3-5 วันทำการค่ะ และสำหรับการทำพาสปอร์ตเล่มใหม่ในต่างประเทศ ปกติจะใช้เวลาทำประมาณ 4-6 สัปดาห์ เนื่องจากหนังสือเดินทางจะถูกผลิตที่ประเทศไทยแล้วจึงส่งมายังสถานเอกอัครราชทูตฯ หรือสถานกงสุลไทยค่ะ ทั้งนี้ หากเป็นการออกหนังสือเดินทางเพื่อเดินทางกลับไทยทันที ปกติจะใช้เวลาประมาณ 1-3 วันค่ะถ้าไม่มีบัตรประชาชนตัวจริง ใช้เอกสารอื่นแทนได้ไหม?
ได้ แต่ต้องมีเอกสารอื่นที่สามารถยืนยันตัวตนอย่างเป็นทางการได้ เช่น ใบขับขี่ บัตรนักศึกษาหรือบัตรพนักงาน สำเนาบัตรประชาชน สำเนาพาสปอร์ตเก่าหรือภาพถ่ายหน้าพาสปอร์ตก็สามารถใช้ได้ค่ะค่าธรรมเนียมทำพาสปอร์ตเล่มใหม่เท่าไหร่?
พาสปอร์ตแบบปกติ 5 ปี ค่าธรรมเนียม 1,000 บาท และแบบ 10 ปี ค่าธรรมเนียม 1,500 บาท สำหรับการทำพาสปอร์ตที่ต่างประเทศ ค่าธรรมเนียมจะต่างตามประเภท และบางประเภทจะมีค่าบริการเทียบเท่าค่าเงินท้องถิ่นโดยขึ้นอยู่กับแต่ละสถานที่ค่ะพาสปอร์ตเก่าที่หายไป จะถูกยกเลิกโดยอัตโนมัติหรือไม่?
ใช่ค่ะ เมื่อทำพาสปอร์ตเล่มใหม่ ระบบของกรมการกงสุลจะยกเลิกเล่มเก่าที่แจ้งหายโดยอัตโนมัติ เพื่อป้องกันการถูกนำไปใช้ในทางที่ไม่ชอบด้วยกฎหมาย