ผ้าพิมพ์สีฟ้าจากอู่ถั่นเมืองถงเซียง

ผ้าพิมพ์สีฟ้าเป็นหนึ่งในงานหัตถกรรมของจีน เป็นการพิมพ์ลวดลายด้วยวิธีการพิมพ์ลายด้วยน้ำยาสีขาวแบบฉลุลาย เรียกอีกชื่อหนึ่งว่าผ้าสีครามหรือผ้าราดลาย เป็นผลิตภัณฑ์หัตถกรรมการย้อมสีแบบดั้งเดิมของจีน มีประวัติศาสตร์ยาวนานกว่า 1,300 ปี แหล่งผลิตหลักได้แก่ เมืองนานทง มณฑลเจียงซู เมืองถงเซียง มณฑลเจ้อเจียง เมืองเสาหยาง มณฑลหูหนาน และอำเภอหลานหลิง มณฑลซานตง เป็นต้น ในระยะแรกใช้สีย้อมจากพืชชนิดหนึ่งชื่อว่าเลิงจ้าวในการพิมพ์ลาย ผ้าพิมพ์สีฟ้าใช้ปูนขาวและแป้งถั่วเหลืองผสมเป็นน้ำยาสีขาวก่อนนำไปอบให้เป็นสีฟ้า ผลิตด้วยกระบวนการหลายขั้นตอน เช่น การปั่นด้ายจากเส้นใยฝ้ายทั้งหมด การทอด้วยแรงงานคน การแกะสลักแม่พิมพ์ การขูดน้ำยาสีขาว และการพิมพ์ลาย ในความหมายกว้าง ผ้าพิมพ์สีฟ้ารวมถึงผ้ามัดหมี่ ผ้าบาติก ผ้าพับสี และผ้าย้อมสีเทา ซึ่งส่วนใหญ่ใช้สีย้อมจากครามเป็นสีหลัก แม้ว่าจะมีวิธีการป้องกันสีแตกต่างกันออกไป แต่ผลิตภัณฑ์สุดท้ายจะเป็นผ้าลายสีฟ้าและสีขาว จึงสามารถเรียกรวมกันว่าผ้าพิมพ์สีฟ้าได้ จุดร่วมกันคือใช้วัสดุเป็นผ้าหรือผ้าทอมือ ใช้สีย้อมจากพืชครามเป็นสีหลัก และผลิตด้วยแรงงานคน ในความหมายแคบ ผ้าพิมพ์สีฟ้าหมายถึงผ้าที่ย้อมด้วยสีจากพืชเลิงจ้าว ใช้น้ำยาสีขาวจากแป้งถั่วเหลืองและปูนขาว พิมพ์ลายด้วยแม่พิมพ์แกะสลักจากกระดาษ และใช้วิธีการพิมพ์ลายด้วยน้ำยาสีขาว ซึ่งเป็นวิธีการที่คนจีนคุ้นเคยมาช้านาน