ถ้ำพระยานคร ตั้งอยู่ในอำเภอสามร้อยยอด จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ เป็นถ้ำขนาดใหญ่ บนเพดานถ้ำมีปล่องให้แสงสว่างลอดเข้ามาได้ จุดเด่นของถ้ำพระยานครที่ทำให้เป็นที่รู้จักของนักท่องเที่ยว คือ พระที่นั่งคูหาคฤหาสน์ ที่ตั้งอยู่ภายในถ้ำเป็นพลับพลาแบบจตุรมุข โดยจะยิ่งมีความงดงามยิ่งขึ้นในช่วงเวลาที่แสงอาทิตย์ส่องลอดผ่านจากปล่องของถ้ำลงมากระทบกับพระที่นั่งแห่งนี้ เป็นภาพที่เห็นแล้วดั่งต้องมนต์สะกด พระที่นั่งสร้างขึ้นในสมัยรัชกาลที่ 5 คราวเสด็จประพาสเมื่อวันที่ 20 มิถุนายน พ.ศ. 2433 ถ้ำพระยานครเป็นฝีพระหัตถ์ของพระวรวงศ์เธอพระองค์เจ้าขจรจรัสวงศ์ ทรงสร้างขึ้นในกรุงเทพฯ แล้วส่งมาประกอบทีหลังโดยให้พระยาชลยุทธโยธินเป็นนายงานก่อสร้าง พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จ มายกช่อฟ้าด้วยพระองค์เอง ที่กำแพงหินด้านขวามีพระปรมาภิไธยย่อในรัชกาลที่ 5 และรัชกาลที่ 7 เป็นตัวหนังสือใหญ่สีขาวสะดุดตา พระที่นั่งคูหาคฤหาสน์นอกจากเป็นจุดเด่นของถ้ำพระยานครแล้ว ยังเป็นตราประจำจังหวัดประจวบคีรีขันธ์ในปัจจุบัน
ถ้ำพระยานคร ตั้งอยู่ในเขตของ อุทยานแห่งชาติเขาสามร้อยยอด ตำบลเขาแดง อำเภอกุยบุรี จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ ไฮไลท์ของถ้ำแห่งนี้คือ จะมีพระที่นั่งคูหาคฤหาสน์อยู่กลางถ้ำ และในถ้ำก็จะค่อนข้างกว้างขวางและมีปล่องให้แสงส่องเข้า สามารถเดินเที่ยวได้ง่ายๆ แบบไม่อันตรายเลยค่ะ
ไปวันปกติ เดินทั้ฃเขามีกัน 2 คน น่ากลัวอยู่ แต่คุ้มค่ามาก ข้างในสวยงามมาก
สวยงามมากๆ แต่แลกกับความเหนื่อย ระยะทางไปกลับประมาณสี่กิโล ทางไม่มีระดับประมาณโลครึ่ง แต่ขึ้นเขา/ลงเขาสองครั้ง รวมเป็นสี่ครั้งไปกลับ ทางดูดีมีหินเป็นขั้นบันได ให้ขึ้นสะดวก เสียค่าเข้าคนไทย 40 บาทกับค่าจอดรถจากด้านหน้า 20 บาท
“ถ้ำพระยานคร” ในอุทยานแห่งชาติเขาสามร้อยยอด ชมคูหาคฤหาสน์ ซึ่งเป็นพระที่นั่งที่เล็กที่สุด สร้างในสมัยราชกาลที่5
ทริปนี้พี่หมีตั้งใจมา "ถ้ำพระยานคร" โดยเฉพาะ หลังจาก 2 เดือนที่แล้วมาปราณบุรีแล้วขับผ่านป้ายเข้าถ้ำ พอกลับมากรุงเทพในหัวก็คิดวนเวียนมาตลอดว่าเราต้องกลับไปให้ได้ หลังจากที่คิดไปมาหลายตลบก็ทนเสียงเรียกร้องของหัวใจไม่ไหว หารีวิว จองที่พัก ลางาน แล้วก็ลุยเลยจ้า และแล้วสิ่งที่เห็นตรงหน้า มันคุ้มค่ามากๆที่ได้มา เลยอยากมาแชร์ความทรงจำดีๆให้ทุกคนอ่านกันเพลินๆจ้ะ